Zapobieganie zadławieniu jest ważną umiejętnością, trochę też wiedzą, którą warto mieć. A pierwsza pomoc po zadławieniu jest z kolei tym, co umieć powinniśmy mimo, że nie chcemy by nam się kiedykolwiek przydało.
Niemowlęta i małe dzieci są bardziej narażone na zadławienie się ciałem obcym i jedzeniem z powodu małych rozmiarów dróg oddechowych oraz niedojrzałości odruchów fizjologicznych. Poniżej opisuje istotne zagadnienia związane z ryzykiem zadławienia się niemowlęcia oraz zasady postępowania przy zadławieniu. Dodatkowo wrzucam przydatne ściągi w formacie pdf do pobrania.
- Co znajdziesz w tym artykule?
Zakrztuszenie vs zadławienie
Choć to zakrztuszenie robi początkowo większe wrażenie i stresuje opiekunów, to zadławienie jest groźniejsze. Przyznam szczerze, że miałam wiele razy do czynienia z krztuszącymi się dziećmi i dorosłymi. Wystarczy poczekać, aż kaszel zrobi swoje, zazwyczaj tak będzie. Zadławienie jest natomiast bardzo niebezpiecznie i wymaga od nas działania. W ciągu ostatniego roku miałam do czynienia z zadławieniem raz, uwierzcie, że jak mi się to przypomina, nie cierpnie mi skóra na plecach. Dlatego uważam, że warto wiedzieć, co nieco o zapobieganiu zadławieniu.
W tamtej, kryzysowej sytuacji, uratował mnie – osobę udzielającą pomocy i dziecko, któremu udzielałam pomocy pewien automatyzm. Gorąco Was zachęcam – poćwiczcie na lalce, obejrzyjcie filmy ratunkowe na YT, idźcie na kurs pierwszej pomocy. Każda tego typu wiedza i wyćwiczona „na sucho” umiejętność może się włączyć, gdy będzie potrzebna. Życzę Wam, by nigdy nie była potrzebna.
Zakrztuszenie
Dziecko kaszle, pluje, wydaje dźwięki, płacze, ma odruch wymiotny, jest czerwone na twarzy, gwałtownie łapie powietrze. W wyniku kaszlu może nastąpić samoistne usunięcie ciała obcego z dróg oddechowych – OBSERWUJ. Niepoprawna ingerencja podczas krztuszenia może prowadzić do zadławienia.
Zadławienie
Dziecko jest ciche, blade, ten stan zagraża życiu dziecka, nie może ono złapać oddechu, bo ciało obce blokuje drogi oddechowe, w konsekwencji prowadzi to do utraty przytomności i zatrzymania krążenia – REAGUJ
Zapobieganie zadławieniu – zasady bezpiecznego rozszerzania diety
- Nie zostawiaj jedzącego dziecka samego
- Karm dziecko na swoich kolanach lub krzesełku, nie karm w bujaku czy foteliku samochodowym
- Dziecko powinno siedzieć prosto, być gotowe rozwojowo do jedzenia posiłków stałych
- Nie pospieszaj dziecka, do niego należy kontrola tempa, w jakim je
- Nie karm dziecka podczas zabawy czy jazdy samochodem
- Zacznij od miękkich produktów, które dziecko może rozetrzeć językiem opodniebienie
- Unikaj małych i twardych kawałków jedzenia, długie słupki są bezpieczniejsze niż małe talarki
- Usuń nasiona i pestki, zmiękcz produkty gotując je np. na parze
- Podawaj wodę pomiędzy kęsami
- Naucz się pierwszej pomocy przy zadławieniu i RKO
- Umieść ściągę w widocznym miejscu
- Edukuj innych opiekunów Twojego dziecka
Zapobieganie zadławieniu – jakie produkty zwiększają ryzyko zadławienia się niemowlęcia
Wielkość, tekstura i kształt
Tekstura – pokarmy, które się zbrylają, są lepkie lub śliskie lub suche i mają twardą
teksturę podnoszą ryzyko zadławienia się niemowlęcia. Mogą Was zdziwić niektóre z produktów, ale pewnie większość z nas może przecieć przypomnieć sobie kulkę z masła orzechowego lub kukurydziany chrupek przyklejony do podniebienia. Dla niemowlęcia to bardzo trudne.
Pokarmy w rozmiarze i kształcie, który może pasować do kształtu i rozmiaru tchawicy (rozmiar tchawicy małego dziecka jest w przybliżeniu wielkości słomki do picia) również zwiększają ryzyko zadławienia.
Szczególną uwagę należy zwrócić uwagę na produkty, które łączą w sobie wielkość, teksturę i kształt zwiększający zagrożenie. Podłużna lub okrągła mała landrynka może z łatwością zablokować zablokować drogi oddechowe dziecka. Pomijając już to jak bezwartościowy jest produkt (sorry not sorry landrynko).
Lista produktów
Wiem, może się wydawać, że w sumie nic nie można podać niemowlęciu. Ale tak nie jest. Nie można podawać pewnych rzeczy, zdecydowanie więcej wymaga po prostu przemyślenia formy podania.
- Parówki, kiełbaski, pokrojone w talarki/monety lub w całości – pokrój wzdłuż
- Wędliny, kiełbaski i ryby z kośćmi
- Popcorn, precle i przekąski typu chrupki (które bardzo się kleją po kontakcie ze śliną), wafle ryżowe (które łatwo się kruszą na małe kawałki)
- Cukierki (zwłaszcza twarde lub lepkie cukierki), guma, lizaki, pianki, karmelki i żelki – z tych produktów zrezygnuj w diecie małego dziecka
- Małe owoce i warzywa w całości, winogrona, wiśnie, pomidorki koktajlowe – pokrój wzdłuż
- Surowe twarde warzywa, surowy groszek, owoce, zwłaszcza jabłko, owoce ze skórką, nasiona, marchew, seler – zetrzyj, upiecz, ugotuj
- Suszone owoce, nasiona słonecznika, wszystkie orzechy, w tym orzeszki ziemne
- Masło orzechowe (szczególnie w łyżkach lub z miękkim białym pieczywem) – przylepia się do podniebienia, no i umówmy się, to ogólnie nie jest super posiłek
- Kostki lodu i sera
- Całe liście np. rukola, sałata – zmiksuj, podduś, podaj w formie pesto
- Groch, kukurydza – podaj w formie purée
Postępowanie przy zadławieniu
Dzięki zwróceniu naszej uwagi na pewne szczegóły jesteśmy w stanie zapobiegać zadławieniu niemowlęcia, nie oznacza to jednak, że nigdy się to nie przytrafi, bo przydarzyć się może. Ważne by wiedzieć, jak postąpić w takiej sytuacji.
Film instruktażowy
Zamieszczam bardzo fajny film, nagrany przez Adriana Zadoreckiego, ratownika z ZRM oraz instruktora (uczy ludzi ratować ludzi – mam efekt wow). Na jego blogu https://www.kursysos.pl/ i kanale na YouTube znajdziecie sporo wartościowych treści.
Wracając do filmu – obejrzyjcie go na spokojnie. Potem obejrzyjcie po raz drugi, przećwiczcie to, co widzicie na lalce, czy misiu. Jak już pisałam, poświęcenie minut na przećwiczenie tego na sucho zaoszczędzi Wam cenne sekundy w sytuacji awaryjnej.
Instrukcja działania
Jeśli dziecko jest przytomne, ale nie kaszle lub kaszel nie przynosi rezultatu:
- Jeśli w buzi dziecka widzisz ciało obce, które możesz wyjąć jednym ruchem – podejmij próbę, jeśli nie – nie rób tego, bo możesz wepchnąć ciało obce głębiej!
- Ułóż dziecko na przedramieniu, głową w dół – palcem i kciukiem obejmij żuchwę dziecka, najlepiej oprzeć przedramię o własne udo
- Wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową – ilustracje w ściądze
- Jeśli ciało obce wypadło – sprawdzamy czy dziecko łapie oddech, jeśli zacznie płakać – super.
Jeśli te działania nie przyniosły efektu:
- Odwróć dziecko na plecy, utrzymuj je na przedramieniu, połóż je tak by objąć dłonią potylicę dziecka, głowa dziecka ma być skierowana w dół – grawitacja jest tutaj sprzymierzeńcem, przedramię oprzyj o udo
- Sprawdzamy czy w jamie ustnej widzimy ciało obce, które możemy usunąć jednym wygarniającym ruchem – jeśli tak robimy to.
- Wykonaj 5 uciśnięć w dolnej połowie mostka, 1 cm poniżej linii międzysutkowej
- Jeśli ciało obce wypadło, dziecko zaczęło płakać – super
- Do czasu usunięcia ciała obcego wykonuj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową na przemian z 5 uciśnięciami klatki piersiowej
Jeśli dziecko straciło przytomność – bezzwłocznie wezwij pogotowie 999 lub 112 oraz rozpocznij reanimację
Jeśli jest w pobliżu inny dorosły lub starsze dziecko, zajmij się reanimacją, a druga osoba niech wykona telefon ratunkowy. Pamiętaj, że „po drugiej stronie słuchawki” jest wykwalifikowana osoba, która oprócz wysłania zespołu ratunkowego, może Ci pomóc, powiedzieć, jak masz reanimować dziecko.
Zapisz się na newsletter i odbierz ściągi na lodówkę (listę produktów niebezpiecznych i ściągę ratunkową)
Ilustracje oraz dane merytoryczne za:
https://www.gov.pl/web/gis/postepowanie-przy-zadlawieniu-niemowlecia
Konsultacja merytoryczna: Joanna Osłowska – dyplomowany ratownik medyczny, psycholog https://www.facebook.com/doulalodz